Khoa Sư phạm

Cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp gây ra do virus cúm (Influenza virus) với các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi nặng, suy hô hấp nặng, viêm tai giữa, viêm xoang,... Virus cúm thường lây lan qua đường hô hấp qua các giọt bắn li ti dính virus được thải ra khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc tiếp xúc với các đồ vật, bề mặt nhiễm virus. Virus cúm có thể tồn tại hàng giờ ở ngoài môi trường, đặc biệt lâu hơn ở nhiệt độ lạnh, môi trường ẩm thấp. Từ 0 đến 4^oC, virus có thể sống trong vòng vài tuần. Ở -20^oC và môi trường đông khô, virus có thể sống đến vài năm. Hiện nước, thời tiết ở nước ta lạnh, mưa, độ ẩm tăng cao là điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển sinh sôi. Theo WHO, dịch cúm mùa năm nay đang diễn biến phức tạp và nghiêm trọng trên toàn cầu, được đánh giá là đợt dịch nguy hiểm nhất trong nhiều năm trở lại đây. Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam ghi nhận 912 trường hợp mắc cúm, các trường hợp mắc chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, không có dấu hiệu tử vong. Do vậy, để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cần nắm được cách phòng tránh cúm mùa hiệu quả.

Đối tượng lây nhiễm virus cúm

Việc tiêm vaccine cúm hàng năm, giữ gìn vệ sinh cá nhân là những biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng do virus cúm gây ra. Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cúm. Một nghiên cứu từ cuối những năm 1980 đã báo cáo rằng tổng số tế bào bạch cầu không khác nhau giữa những người ăn thịt và những người theo chế độ ăn dựa trên thực vật. Tuy nhiên, tế bào miễn dịch ở người theo chế độ ăn dựa trên thực vật hoạt động mạnh hơn. Điều này cho thấy khả năng miễn dịch tăng lên không chỉ chống lại virus cúm mà còn chống lại ung thư. Trên thực tế, một nghiên cứu trước đó từ Úc đã báo cáo rằng nguy cơ nhiễm virus ở những người ăn chế độ ăn dựa trên thực vật sẽ thấp hơn so với những người ăn thịt ở mọi nhóm tuổi. Điều thú vị là tỷ lệ nhiễm virus ở những người ăn chay cao hơn so với những người ăn nhiều trái cây và rau. Nghiên cứu này cho thấy rằng chế độ ăn nhiều rau và trái cây là rất có lợi trong việc tăng sức đề kháng.

Một nghiên cứu của Đức đã được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Anh năm 1999. Các nhà nghiên cứu đã tuyển dụng những người đàn ông trưởng thành không hút thuốc và yêu cầu họ không ăn nhiều trái cây hoặc rau trong hai tuần. Sau đó, những người đàn ông này được yêu cầu uống nước ép cà chua mỗi ngày trong 2 tuần, sau đó là nước ép cà rốt hàng ngày trong hai tuần nữa và cuối cùng là rau bina khô hàng ngày trong 2 tuần. Chức năng miễn dịch giảm trong hai tuần đầu tiên của nghiên cứu (tức là ít trái cây và rau). Các phương pháp điều trị khác, đặc biệt là nước ép cà chua đã làm tăng chức năng miễn dịch đáng kể. 

Một nghiên cứu năm 2010 bao gồm hơn 1.000 phụ nữ mang thai ở Boston cho thấy những người ăn nhiều trái cây và rau quả có nguy cơ mắc virus giảm 39%. Một nghiên cứu lớn của Hoa Kỳ năm 2010 đã báo cáo rằng việc tăng 5% tình trạng béo phì hoặc ít vận động sẽ dẫn đến tăng 6% đến 7% số ca nhập viện do cúm. Tuy nhiên, lượng trái cây và rau quả nạp vào thấp sẽ dẫn đến tăng 8% số ca nhập viện do cúm. 

Vì vậy, có thể một quả táo mỗi ngày có thể giúp bạn tránh xa bác sĩ… một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nha khoa của Tiểu bang New York đã báo cáo rằng việc yêu cầu những người tham gia ăn một quả táo mỗi ngày đã giảm 16% nguy cơ mắc virus! 

Do vậy, có 4 điểm cần ghi nhớ trong việc phòng chống virus cúm:

- Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh do virus và giúp bạn phục hồi nhanh hơn.

- Chế độ ăn chứa nhiều chất dinh dưỡng.

- Thói quen sinh hoạt lành mạnh

- Tiêm vaccine phòng cúm.

Trích nguồn:

1. C. Kerley. Can Nutrition Help Prevent Common Cold & Flu Viruses?, Total Health, 2025, 3, 15.
2. Số ca mắc cúm tiếp tục gia tăng, nhiều bệnh nhân diễn biến nặng, Báo Kinh tế đô thị, 18/2/2025. https://kinhtedothi.vn/so-ca-mac-cum-tiep-tuc-gia-tang-nhieu-benh-nhan-dien-bien-nang.html