Khoa Sư phạm

Huy chương Fields thường được coi là "Giải Nobel dành cho Toán học". Tính đến nay, có 64 người đã được trao Huy chương Fields. Tuy nhiên, trong số đó chỉ có chỉ có hai người phụ nữ, và họ là những người được trao trong các lần gần đây.

Huy chương Fields là giải thưởng được trao cho tối đa 4 nhà toán học không quá 40 tuổi tại mỗi kỳ Đại hội quốc tế (ICM) của Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU), được tổ chức 4 năm/lần. Giải thưởng được sáng lập bởi nhà toán học Canada John Charles Fields, lần đầu được trao vào năm 1936, đã bị gián đoạn trong suốt thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ hai và từ năm 1950 được trao đều đặn.

Người phụ nữ đầu tiên được trao huy chương Fields là nhà toán học người Iran, Maryam Mirzakhani, đạt Fields năm 2014 lúc mới 37 tuổi. Maryam Mirzakhani sinh ngày 12/5/1977 tại thủ đô Tehran của Iran. Khi còn trẻ, bà đã giành huy chương vàng Olympic Toán học quốc tế năm 1994 tại Hong Kong với điểm số 41/42 điểm. Trong kỳ thi Olympic năm sau tổ chức tại Canada, cô đã xuất sắc giành điểm tuyệt đối 42/42 điểm.

Maryam tốt nghiệp cử nhân Toán học của Đại học Công nghệ Sharif của Iran vào năm 1999. Sau đó, bà sang Hoa Kỳ để tiếp tục học sau đại học và lấy bằng tiến sĩ về Toán học từ Đại học Harvard năm 2004 và giảng dạy tại Đại học Princeton trước khi về Stanford làm Giáo sư toán học vào năm 2008.

Mirzakhani được trao huy chương Fields vì những cống hiến nổi bật cho lĩnh vực hình học và các thệ thống động lực học, đặc biệt là những vốn hiểu biết quý báu về tính đối xứng của các bề mặt cong, chẳng hạn như mặt cầu hay mặt hyperbol. Mặc dù công trình nghiên cứu của cô được coi là "thuần túy toán học" và hầu hết là lí thuyết, nhưng nó chứa đựng nhiều ý nghĩa liên quan đến vật lý và lý thuyết lượng tử.

Điều đáng tiếc là bà đã qua đời không lâu sau đó vì bệnh ung thư vú năm 2017, khi mới 40 tuổi.

Người phụ nữ thứ hai nhận được vinh dự này là Maryna Viazovska, nhà toán học người Ukraine và hiện đang là giáo sư giảng dạy tại Viện Công nghệ liên bang Thụy Sĩ. Viazovska sinh ra tại Kiev vào năm 1984, khi Ukraine vẫn còn thuộc Liên Xô. Cha của bà là nhà hóa học làm việc tại nhà máy sản xuất máy bay Antonov còn mẹ là một kỹ sư.  Năm 1998, Viazovska bắt đầu theo học tại trường Kiev Natural Science Lyceum no. 145, ở quận Pechersk, Kiev, ngôi trường chỉ những học sinh rất xuất sắc mới được nhận. Viazovska tốt nghiệp năm 2001 và sau đó học toán tại tại Đại học Quốc gia Taras Shevchenko ở Kiev. Cô lấy bằng thạc sĩ ở Đại học Kaiserslautern (Đức) năm 2007 và bằng tiến sĩ ở Đại học Bonn (Đức) năm 2013. Từ năm 2018, cô là chủ nhiệm bộ môn lý thuyết số tại Đại học Bách khoa Liên bang Thụy Sĩ Lausanne (EPFL).

Viazovska giành được Huy chương Fields 2022 cho công trình về đóng gói hình cầu. Về cơ bản, vấn đề này liên quan đến việc làm thế nào để đặt các quả cầu vào thùng chứa một cách gọn gàng nhất. Viazovska nghiên cứu vấn đề này từ năm 2003 đến năm 2016 và tìm ra một "công thức kỳ diệu" giúp giải quyết nó trong các chiều 8 và 24. Peter Sarnak, giáo sư toán tại Viện Nghiên cứu Cao cấp Princeton (Mỹ), ca ngợi thành tựu của Viazovska như sau "Viazovska phát minh ra những công cụ bất ngờ và mới mẻ giúp bà ấy vượt qua các rào cản tự nhiên đã kìm hãm chúng ta nhiều năm". "Maryna đã làm được một điều thực sự kỳ diệu. Ngay khi nghiên cứu được công bố, tất cả mọi người đều sửng sốt", nhà toán học Henry Cohn tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) chia sẻ.

Nguồn: Sưu tầm và biên tập

Ngày 05 tháng 03 năm 2025, Trường Đại học Hà Tĩnh đã tổ chức đánh giá và nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học năm học 2023-2024 do ThS. Nguyễn Thị Minh Hưng - Giảng viên Khoa Sư phạm làm chủ nhiệm.

Thực hiện Quyết định số 758/QĐ-TĐHHT ngày 14/12/2023 của Trường Đại học Hà Tĩnh về việc trển khai thực hiện các đề tài NCKH cấp trường năm học 2023-2024, ThS. Nguyễn Thị Minh Hưng đã tiến hành nghiên cứu, thực hiện đề tài: “Cơ sở Toán học cao cấp trong nội dung môn Toán lớp 4 theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018”. Sau một thời gian thực hiện, chủ nhiệm đề tài đã hoàn thành các kết quả nghiên cứu của đề tài. Nhằm đảm bảo tính chính xác, tính khoa học trong thực hiện đề tài NCKH. Vào lúc 14h ngày 05 tháng 03 năm 2025, tại phòng họp số 5 của trường Đại học Hà Tĩnh Hội đồng khoa học Nhà trường tiến hành bảo vệ và nghiệm thu đề tài.

Có mặt tại buổi nghiệm thu, về phía Nhà trường, có ThS. Dương Quỳnh Lưu và ThS. Đặng Thị Thái Linh, phòng QLKH - Đối ngoại - Truyền thông, và 5 thành viên trong Hội đồng nghiệm thu được thành lập theo Quyết định số 113/QĐ-TĐHHT ngày 26/02/2025.

1. TS. Trần Anh Vũ - Trường Đại học Hà Tĩnh - Chủ tịch Hội đồng.
2. ThS. Nguyễn Thị Sửu - Trường Đại học Hà Tĩnh - Thư kí
3. PGS.TS. Nguyễn Thanh Hưng - Trường ĐHSP, Đại học Đà Nẵng - Phản biện 1
4. TS. Nguyễn Thị Thanh Tâm - Trường TH –THCS- THPT, Đại học Hà Tĩnh - Phản biện 2.
5. ThS. Nguyễn Thị Thành - Trường Đại học Hà Tĩnh - Uỷ viên

Sau phần tuyên bố lý do, công bố Quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu cấp cơ sở và phát biểu khai mạc của TS. Trần Anh Vũ - Chủ tịch Hội đồng là phần trình bày kết quả nghiên cứu của chủ nhiệm đề tài ThS. Nguyễn Thị Minh Hưng.

Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm 3 chương với 66 trang. Hội đồng nghiệm thu đánh giá đề tài đã đạt được những kết quả nghiên cứu như trong bản Thuyết minh đã được thông qua, đảm bảo tính khoa học. Đề tài của tác giả đã giải quyết được vấn đề nghiên cứu đặt ra là: Phân tích cơ sở Toán học cao cấp của chương trình môn Toán lớp 4 theo các mạch kiến thức: Số tự nhiên, phân số, hình học và đo lường; một số yếu tố thống kê và xác suất được thể hiện trong 4 bộ sách Toán 4 hiện nay: Cánh Diều, Kết nối tri thức và cuộc sống; Chân trời sáng tạo và bộ Bình Minh. Đây là một đề tài nghiên cứu có tính thực tiễn cao trong xu hướng đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay. Đặc biệt đề tài có sản phẩm khoa học và đào tạo vượt trội (03 bài báo đăng tạp chí có chỉ số ISSN trong nước, hướng dẫn 01 sinh viên nghiên cứu khoa học, 01 sinh viên làm KLTN), các thành viên trong Hội đồng đã đánh giá cao sự đầu tư nghiên cứu của chủ nhiệm đề tài cũng như tính ứng dụng cao trong giảng dạy và nghiên cứu của đề tài.

Sau 3 tiếng làm việc nghiêm túc, thảo luận sôi nổi của các thành viên trong hội đồng cùng với tác giả đề tài, đề tài đã được thông qua với 5/5 thành viên Hội đồng bỏ phiếu đánh giá xếp loại: Xuất sắc (điểm trung bình 92 điểm trên thang điểm 100). Đề tài được đánh giá là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các sinh viên và giáo viên chuyên ngành tiểu học.

Hội đồng đã đề xuất, kiến nghị chủ nhiệm đề tài tiếp thu các ý kiến đóng góp của Hội đồng, chỉnh sửa và hoàn thiện đề tài như kết luận của Hội đồng.

Trong suốt chiều dài lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, người phụ nữ Việt Nam đã đóng góp rất nhiều vào công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước. Song song với đó, các thế hệ phụ nữ Việt Nam cũng đã xây dựng nền tảng, phẩm chất đạo đức tốt đẹp và kế thừa từ đời này qua đời khác. Trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam ngời sáng trong những phẩm chất: Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.

Ngày nay, với sự chuyển mình mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0, thế hệ phụ nữ thời đại 4.0 - những người sinh ra từ năm 1980 đến năm 1995 - cũng đang hình thành những chuẩn mực mới . Không chỉ xoay quanh “công, cung, ngôn, hạnh”, những người phụ nữ thời đại mới khẳng định bản thân ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt, người phụ nữ thế hệ 4.0 đang thể hiện sự tự tin, độc lập và sáng tạo trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Tự tin và độc lập có nghĩa là người phụ nữ thế hệ 4.0 đang tự tin thể hiện bản thân và không còn bị ràng buộc bởi những quan điểm truyền thống. Họ có khả năng tự lập, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình. Sự tự tin này cũng được thể hiện qua việc họ không còn e ngại khi thể hiện cảm xúc, quan điểm và ý tưởng của mình. Họ sẵn sàng nói lên ý kiến và đấu tranh cho quyền lợi của mình.

Người phụ nữ thế hệ 4.0 cũng đang thể hiện sự sáng tạo và đổi mới trong nhiều lĩnh vực. Họ có khả năng thích nghi nhanh chóng với những thay đổi của công nghệ và xã hội. Họ cũng có khả năng sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề và tìm kiếm cơ hội mới. Điều này đã giúp họ thành công trong nhiều lĩnh vực, từ kinh doanh đến nghệ thuật.

Người phụ nữ thế hệ 4.0 cũng đang tìm kiếm sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Họ không còn chấp nhận việc hy sinh cuộc sống cá nhân, thay vào đó là tự tin theo đuổi sự nghiệp. Họ đang tìm kiếm những cách để cân bằng giữa công việc và cuộc sống, như việc làm việc từ xa, linh hoạt thời gian làm việc và ưu tiên thời gian cho gia đình và bạn bè.

Người phụ nữ thế hệ 4.0 đang thể hiện sự tự tin, độc lập, sáng tạo và cân bằng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Những người phụ nữ thế hệ 4.0 hiện đại, độc lập và tự tin vào tài năng, trí tuệ của bản thân minh. Họ có bản lĩnh gây dựng sự nghiệp rực rỡ, theo đuổi những ước mơ của đời mình, dù ở khuôn khổ một gia đình, hay vươn tầm cao, xa hơn nữa. Họ đang tạo ra một sự chuyển mình mạnh mẽ trong xã hội hiện đại và đang mở ra những cơ hội mới cho phụ nữ trên toàn thế giới.

Cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp gây ra do virus cúm (Influenza virus) với các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi nặng, suy hô hấp nặng, viêm tai giữa, viêm xoang,... Virus cúm thường lây lan qua đường hô hấp qua các giọt bắn li ti dính virus được thải ra khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc tiếp xúc với các đồ vật, bề mặt nhiễm virus. Virus cúm có thể tồn tại hàng giờ ở ngoài môi trường, đặc biệt lâu hơn ở nhiệt độ lạnh, môi trường ẩm thấp. Từ 0 đến 4^oC, virus có thể sống trong vòng vài tuần. Ở -20^oC và môi trường đông khô, virus có thể sống đến vài năm. Hiện nước, thời tiết ở nước ta lạnh, mưa, độ ẩm tăng cao là điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển sinh sôi. Theo WHO, dịch cúm mùa năm nay đang diễn biến phức tạp và nghiêm trọng trên toàn cầu, được đánh giá là đợt dịch nguy hiểm nhất trong nhiều năm trở lại đây. Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam ghi nhận 912 trường hợp mắc cúm, các trường hợp mắc chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, không có dấu hiệu tử vong. Do vậy, để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cần nắm được cách phòng tránh cúm mùa hiệu quả.

Đối tượng lây nhiễm virus cúm

Việc tiêm vaccine cúm hàng năm, giữ gìn vệ sinh cá nhân là những biện pháp hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng do virus cúm gây ra. Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cúm. Một nghiên cứu từ cuối những năm 1980 đã báo cáo rằng tổng số tế bào bạch cầu không khác nhau giữa những người ăn thịt và những người theo chế độ ăn dựa trên thực vật. Tuy nhiên, tế bào miễn dịch ở người theo chế độ ăn dựa trên thực vật hoạt động mạnh hơn. Điều này cho thấy khả năng miễn dịch tăng lên không chỉ chống lại virus cúm mà còn chống lại ung thư. Trên thực tế, một nghiên cứu trước đó từ Úc đã báo cáo rằng nguy cơ nhiễm virus ở những người ăn chế độ ăn dựa trên thực vật sẽ thấp hơn so với những người ăn thịt ở mọi nhóm tuổi. Điều thú vị là tỷ lệ nhiễm virus ở những người ăn chay cao hơn so với những người ăn nhiều trái cây và rau. Nghiên cứu này cho thấy rằng chế độ ăn nhiều rau và trái cây là rất có lợi trong việc tăng sức đề kháng.

Một nghiên cứu của Đức đã được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Anh năm 1999. Các nhà nghiên cứu đã tuyển dụng những người đàn ông trưởng thành không hút thuốc và yêu cầu họ không ăn nhiều trái cây hoặc rau trong hai tuần. Sau đó, những người đàn ông này được yêu cầu uống nước ép cà chua mỗi ngày trong 2 tuần, sau đó là nước ép cà rốt hàng ngày trong hai tuần nữa và cuối cùng là rau bina khô hàng ngày trong 2 tuần. Chức năng miễn dịch giảm trong hai tuần đầu tiên của nghiên cứu (tức là ít trái cây và rau). Các phương pháp điều trị khác, đặc biệt là nước ép cà chua đã làm tăng chức năng miễn dịch đáng kể. 

Một nghiên cứu năm 2010 bao gồm hơn 1.000 phụ nữ mang thai ở Boston cho thấy những người ăn nhiều trái cây và rau quả có nguy cơ mắc virus giảm 39%. Một nghiên cứu lớn của Hoa Kỳ năm 2010 đã báo cáo rằng việc tăng 5% tình trạng béo phì hoặc ít vận động sẽ dẫn đến tăng 6% đến 7% số ca nhập viện do cúm. Tuy nhiên, lượng trái cây và rau quả nạp vào thấp sẽ dẫn đến tăng 8% số ca nhập viện do cúm. 

Vì vậy, có thể một quả táo mỗi ngày có thể giúp bạn tránh xa bác sĩ… một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nha khoa của Tiểu bang New York đã báo cáo rằng việc yêu cầu những người tham gia ăn một quả táo mỗi ngày đã giảm 16% nguy cơ mắc virus! 

Do vậy, có 4 điểm cần ghi nhớ trong việc phòng chống virus cúm:

- Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh do virus và giúp bạn phục hồi nhanh hơn.

- Chế độ ăn chứa nhiều chất dinh dưỡng.

- Thói quen sinh hoạt lành mạnh

- Tiêm vaccine phòng cúm.

Trích nguồn:

1. C. Kerley. Can Nutrition Help Prevent Common Cold & Flu Viruses?, Total Health, 2025, 3, 15.
2. Số ca mắc cúm tiếp tục gia tăng, nhiều bệnh nhân diễn biến nặng, Báo Kinh tế đô thị, 18/2/2025. https://kinhtedothi.vn/so-ca-mac-cum-tiep-tuc-gia-tang-nhieu-benh-nhan-dien-bien-nang.html